🌱हळूहळू मातीचा दर्जा खालावत आहे. रासायनिक खतांच्या अतिवापरामुळे प्रजनन क्षमतेवरही परिणाम होत आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी त्यात सुधारणा करण्यासाठी प्रयत्न सुरू करणे अत्यंत गरजेचे आहे. हे सुधारण्यासाठी हिरवळीचे खत खूप फायदेशीर ठरू शकते. 🌱असंतुलित रासायनिक खतांच्या वापरामुळे जमिनीची सुपीकता दिवसेंदिवस कमी होत आहे. हिरवळीचे खत केवळ 17 पोषक तत्वांचा पुरवठा करण्यास मदत करत नाही तर जमिनीत हार्मोन्स आणि जीवनसत्त्वे यांचे प्रमाण देखील वाढवते. हिरवळीचे खत म्हणजे मुख्यतः 4 कडधान्य पिके जमिनीत जोडणे आणि जमिनीची सुपीकता आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी फुलोऱ्यापूर्वी लगेचच त्यांच्या वनस्पती वाढीच्या कालावधीत नांगरणे. 🌱खतासाठी कडधान्य पिकांची निवड : हिरवळीच्या खतासाठी कडधान्य पिके कृषी हवामान क्षेत्रानुसार घेतली जातात. ही पिके कमी वेळेत मुबलक प्रमाणात सेंद्रिय पदार्थ देतात. कडधान्य पिकांची वाढ झटपट होते, त्यामुळे तण उगवत नाही आणि जमिनीत लवकर कुजतात. धैंचा, सुनई, चवळी, गवार, उडीद, मूग ही प्रमुख हिरवळीची पिके आहेत. 🌱झाडे जमिनीत केव्हा वळवावीत : 👉जेव्हा कडधान्य पिकांच्या मुळांमध्ये गुलाबी/लाल ग्रंथी तयार होतात. या स्थितीत पीक पलटी करून जमिनीत मिसळावे. 👉उडीद आणि मूग मध्ये सोयाबीनची काढणी केल्यानंतर पिके नांगरून जमिनीत मिसळता येतात. तसे, 40-60 दिवसांचा टप्पा गाठल्यानंतर, माती फिरवून, नांगराने चांगली नांगरणी करून, 15-20 सेंटीमीटर खोलीवर पीक मातीत मिसळा आणि शेत पाण्याने भरा. 👉पीक जमिनीत वळवल्यानंतर हवे असल्यास त्यात भाताचीही लागवड करता येते. असे केल्याने दुहेरी फायदा होतो आणि धानामध्ये नायट्रोजनचा पुरवठा करण्यासाठी युरियाची फवारणी केली जाते. त्या कृतीमुळे हिरवळीचे खत कुजण्यास वेळ मिळतो. 👉या प्रक्रियेमुळे धान पिकाच्या उत्पन्नासोबतच पुढील पिकासाठी पुरेशा प्रमाणात सेंद्रिय पदार्थ उपलब्ध होतात आणि जमिनीची रचना सुधारते आणि सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची उपलब्धताही वाढते. 🌱संदर्भ:- Agrostar हि उपयुक्त माहिती आवडल्यास लाईक 👍 करून आपल्या इतर शेतकरी मित्रांना जरूर शेअर करा व माहिती कशी वाटली कमेंट बॉक्समध्ये कळवा.