गुरु ज्ञानअॅग्रोस्टार अॅग्रोनॉमी सेंटर ऑफ एक्सीलेंस
जिरेमध्ये करपा व्यवस्थापन
गुजरातमध्ये जिरे बियाण्यांच्या लागवडी व्यतिरिक्त, राजस्थानमध्ये देखील लागवड होते. जिरेमध्ये करपा हा रोग टाळण्यासाठी शेतकरी योग्य पाऊल उचलण्यास असमर्थ ठरले, तर संपूर्ण पीक ३ ते ४ दिवसात रोगग्रस्त होतो आणि पीक अपयशाची पूर्ण शक्यता असते. हा रोग ३०-३५ दिवसांत सुरु होतो. सुरुवातीला पाने आणि शाखांवर तपकिरी ठिपके आढळतात. कालांतराने संपूर्ण झाड कोरड्या तपकिरी रंगाचे होतात.
व्यवस्थापन:
• पेरणीच्या वेळी थायरम किंवा मॅन्कोझेबसह बीजोपचार द्या.
• पीक फेरपालट पद्धत नियमितपणे वापरा.
• ज्या शेतीमध्ये मोहरी, गहू हे पिके घेतली जातात त्या शेताजवळ जिरा पिक घेऊ नये.
• शेतात बियाणे फेकून पेरणी करण्याऐवजी (३० से.मी.) असलेल्या सरीमध्ये पेरणी करावी.
• ढगाळ आणि धुकेच्या दिवसात सिंचन टाळा.
• जास्त नायट्रोजन खतांचा वापर करू नका.
• कंपोष्ट खताचा अधिक वापरा करावा .
• ३०-४० दिवसांच्या पिकांवर ३०-४० दिवसांच्या फवारणीसाठी शिफारस करा. जसे मँन्जेझेब ३५ एससी @ २७ ग्रॅम किंवा कार्बेन्डाझिम १२% + मॅनकोझेब ६३% डब्ल्यूपी (सोलर / साफ) @ १५ ग्रॅम किंवा @ १० ग्रॅम किंवा अॅझोक्सीस्ट्रोबिन २३ एससी @ ७ मिली किंवा टेबूकोनाझोल१०% + सल्फर ६५% डब्ल्यूजी @ ३०ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यात प्रत्येक फवारणीवर बुरशीनाशके बदला.
डॉ. टी.एम. भरपोडा,
माजी प्राध्यापक, कीटकशास्त्र,
बी.ए. कृषी विद्यालय, आणंद कृषी विद्यापीठ, आणंद 388 110 (गुजरात भारत)
778
5