આ ઋતુમાં ઘણા ખેડૂતોએ સક્કરટેટી અને તરબૂચની ખેતી કરેલ છે. આ પાકમાં ફળમાખીએ એક મુખ્ય જીવાત છે. આ ઉપરાંત પાનકોરિયુનો પણ ઉપદ્રવ જોવા મળે છે. ચાલો આ જીવાતોને ઓળખીએ અને તેમના થકી થતુ નુકસાનને અટકાવીએ. ૧. ફળમાખી: આ જીવાતની માદા માખી ફૂલ અવસ્થામાં ફળ હોય ત્યારથી શરૂઆત કરીને મોટા ફળોની છાલમાં પોતાનાં ઈંડાં મૂકતી હોય છે. ઈંડાંમાંથી નીકળતો કીડો પીળાશ પડતો સફેદ રંગનો તથા માથા વિનાનો હોય છે. જે ફળનો ગર્ભ ખાય છે. જો ફળ ફૂલ અવસ્થામાં હોય તો તે વખતે આવા માદા ફૂલ ખરી પડે છે. જો મોટા ફળમાં નુકસાન થાય તો આવા ફળોમાં કોહવારો શરૂ થાય છે અને છેવટે આવા ફળો ખરી પડે છે. માખી જ્યાં જ્યાં ઈંડાં મૂકે તે જગ્યાએથી ફળમાંથી રસ ઝરવાનું શરૂ થાય છે. જે જામી જતા બદામી રંગના ગુંદર જેવું દેખાય છે. જેને “ટુવા” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આના કારણે ફળની ગુણવત્તા બગડે છે. આ જીવાત ગરમ વાતાવરણમાં સક્રિય થાય છે જ્યારે શિયાળાની ઋતુમાં નિષ્કીય થઈ જાય છે. સંકલિત વ્યવસ્થાપન - • ફળમાખીથી અસર પામેલા અને “ટુવા” પડેલાં ફળો નિયમિત રીતે વીણીને જમીનમાં ૧.૫ થી ૨ ફૂટ ઉંડે ખાડો કરી તેની પર જંતુનાશક પાવડર નાખી દાટી દેવા. • વાડીની ચોખ્ખાઈ રાખવી અને પાક લઈ લીધા બાદ જમીનમાં ઊંડી ખેડ કરવી જેથી કોશેટાનો નાશ થાય. • પુખ્ત ફળમાખીના નિયંત્રણ માટે ૪૫૦ ગ્રામ ગોળનું ૧૦ લિટર પાણીમાં દ્રાવણ બનાવી તેને ૨૪ કલાક મૂકી રાખવું. ત્યારબાદ તેમાં ડાયકલોરોવોસ ૭૬ ઇસી ૫ મિ.લિ. મિશ્ર કરી ફૂલ આવવાની શરૂઆત થાય એટલે દર અઠવાડીએ એક વાર મોટા ફુવારાથી વેલા પર પડે તેમ છાંટવી. • ફળમાખીના નરને આકર્ષીને મારી નાખવા માટે સક્કરટેટી તેમજ તડબૂચમાં ફૂલ આવવાની શરૂઆત થાય ત્યારે “લ્યુર” યુક્ત “ફળમાખી પિંજર” હેક્ટરે ૧૦ થી ૧૫ની સંખ્યામાં પાકથી આશરે ૧ મીટર જેટલી ઉંચાઈએ લટકાવવાથી બેક્ટોસેરા ક્યુકરબીટી નામની ફળમાખીનું અસરકારક નિયંત્રણ કરી શકાય છે.