• કપાસની બે હરોળ વચ્ચેનું અંતર ટૂંકુ રાખવાથી ચૂંસિયા પ્રકારની જીવાતો વધારે આવે છે. • મગફળીનું નજીકમાં વાવેતર કરવાથી મોલોનો ઉપદ્રવ ઓછો રહે છે. • વાવણી સમયનો ફેરફાર કરવાથી પણ જીવાતની વસ્તિ વધારે ઓછી રહે છે. • રાયડાનું વાવેતર ઓક્ટોબરના પ્રથમ પખવાડિયામાં કરવામાં આવે તો મોલો અને રાઇની માખીનો ઉપદ્રવ નહિવત રહે છે. • જૂવારની વહેલી વાવણી સાંઠામાખીનો ઉપદ્રવ ખૂબ જ ઓછો રહે છે. • ઉનાળું કઠોળ જેવા કે મગ, અડદનું વાવેતર ફેબ્રુઆરીના બીજા પખાવાડિયાથી માર્ચના પ્રથમ અઠવાડિયા વચ્ચે કરવાથી જીવાતોનો ઉપદ્રવ વધારે રહેતો હોય છે. • વહેલી કપાસની વાવણીથી ચૂસિયાં જીવાતથી ઓછું નુકસાન થાય છે. • મકાઇનું ઓગષ્ટ્ના પ્રથમ પખવાડિયે કરવાથી ગાભમારાની ઇયળ કાબૂમાં રહે છે. • બિયારણનો ભલામણથી થોડો વધારે રાખવાથી જુવારમાં સાંઠામાખીથી થતા નુકસાનને સરભર કરી શકાય છે. • આમ, કૃષિ યુનિ. કે ખેતીવાડી ખાતા તરફથી ભલામણ કરેલ વાવણીનો અંતર, વાવણીનો સમય અને બિયારણનો દર જાળવી રાખવાથી કેટલીક જીવાતો સામે રક્ષણ મેળવી શકાય છે. સંદર્ભ: એગ્રોસ્ટાર એગ્રોનોમી સેન્ટર ઓફ એક્સીલેન્સ આપેલ ઉપયોગી માહિતીને લાઈક કરીને અન્ય ખેડૂત મિત્રો સાથે અવશ્ય શેર કરો.