♀ પ્રતિભા ઘણા શહેરોમાં આવા સ્ટોર્સ ખોલવા અને વધુ ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક ખેતી માટે રજૂ કરવાનું ચાલુ રાખવા ઈચ્છે છે.મધ્યપ્રદેશના ખેડૂત અને ઉદ્યોગસાહસિક પ્રતિભા તિવારીએ સેંકડો ખેડૂતોને જૈવિક ખેતી કરવા પ્રોત્સાહિત કરવા માટે ભૂમિશા ઓર્ગેનિક્સની શરૂઆત કરી. સિક્કિમ એ દેશનું એકમાત્ર રાજ્ય છે જે સંપૂર્ણપણે ઓર્ગેનિક થઈ ગયું છે, પરંતુ મધ્યપ્રદેશના ખેતરોમાં 0.76 મિલિયન હેક્ટર વિસ્તાર ભારતના કુલ ઓર્ગેનિક ખેતીના વિસ્તારના 27 ટકાથી વધુ હિસ્સો ધરાવે છે, જે દેશમાં સૌથી મોટો છે. ♀ એમપી સરકારની પ્રમાણિત જૈવિક ખેતી યોજના 16 જિલ્લાઓને આવરી લે છે અને મોડેલ તેના 1,800 જેટલા ગામોમાં પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવે છે. લગભગ 1,200 ખેડૂતોને પરંપરાગત ખેતીનો ટકાઉ વિકલ્પ અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનો શ્રેય, જોકે, ભોપાલ સ્થિત મહિલા ખેડૂત અને ઉદ્યોગસાહસિક પ્રતિભા તિવારી (41)ને ફાળે જાય છે. ♀ 2016 માં તેણીએ ભૂમિષા ઓર્ગેનિક્સની શરૂઆતથી, તેણીએ સેંકડો ખેડૂતોને માત્ર તેમની પેદાશોનું માર્કેટિંગ જ નહીં, પરંતુ તેને કાર્બનિક ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં પ્રોસેસ કરીને, સમગ્ર દેશમાં રાશન સ્ટોર્સ સુધી તેમની પહોંચની ખાતરી કરીને વધારાની આવક મેળવવા સક્ષમ બનાવ્યા છે. ♀ ગણિતમાં માસ્ટર્સ ડિગ્રી સાથે, પ્રતિભાએ કહ્યું કે તેણીએ ક્યારેય કૃષિ ક્ષેત્રે કારકિર્દીની કલ્પના કરી નથી. તેણીના લગ્ન થયા પછી જ તેણીએ તેના સાસરિયાના ઘરે ખેતીની પ્રેક્ટિસને નજીકથી અને વ્યક્તિગત રીતે જોઈ. ધીમે ધીમે, તેણીએ તેની જાતે પ્રેક્ટિસ કરવાનું શરૂ કર્યું, જ્યારે કૃષિ વિષયો પર સંશોધન પણ કર્યું અને રાસાયણિક ખેતીની હાનિકારક અસરોથી પોતાને પરિચિત કર્યા. જ્યારે તેણીને ખબર પડી કે તે કેટલી હદે જીવને જોખમમાં મૂકી શકે છે, ત્યારે તેણીએ જૈવિક ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું અને અન્ય ખેડૂતોને પણ આવી પદ્ધતિઓ અપનાવવાની સલાહ આપી. ♀ ભૂમિષા ઓર્ગેનિક્સ સાથે સંકળાયેલા ખેડૂતોને જૈવિક ખેતીની પ્રેક્ટિસની તાલીમથી લઈને તેમના ઉત્પાદનોના માર્કેટિંગ સુધીની તમામ પ્રક્રિયાઓમાં સહાય મળે છે અને તેની વચ્ચેની દરેક બાબતમાં. ખેડૂતોની આવક વધારવામાં મદદ કરવા ઉપરાંત, ભુમિકા ઓર્ગેનિક્સ ભારતીય મધ્યમ-વર્ગના પરિવારોના નિયમિત આહારમાં કાર્બનિક ખાદ્ય ઉત્પાદનોને લોકપ્રિય બનાવવાનો પણ હેતુ ધરાવે છે. નફાકારક મોડલ : ♀ જ્યારે ઓર્ગેનિક ખેતીના બહુવિધ ફાયદાઓ સારી રીતે દસ્તાવેજીકૃત કરવામાં આવ્યા છે, ત્યારે પ્રતિભાએ કહ્યું કે ભૂમિષા ઓર્ગેનિક્સના શરૂઆતના દિવસોમાં ખેડૂતોને સજીવ ખેતી કરવા માટે સમજાવવા અને તૈયાર કરવા માટે એક સંઘર્ષ હતો. ♀ ઘણી મુશ્કેલીઓ પછી, હું ચારથી પાંચ ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક ખેતી કરવા માટે સમજાવવામાં સફળ રહી. મેં તેમના ઉત્પાદનોનું માર્કેટિંગ કરવા માટે દિવસ-રાત કામ કર્યું હતું," તેણીએ કહ્યું. “લગભગ ત્રણ વર્ષ સુધી પાયાના સ્તરે ખેડૂતો સાથે સંકળાયેલા રહ્યા પછી, અમે તેમના માટે જથ્થાબંધ બજાર ઊભું કર્યું. મેં વિવિધ કંપનીઓ અને ઓર્ગેનિક સ્ટોરના માલિકો સાથે પણ જોડાણ કર્યું અને ખેડૂતોની પેદાશો સીધી તેમના સુધી પહોંચાડવાનું શરૂ કર્યું. આખરે, તેઓને સારી આવક મળવા લાગી. 70 થી વધુ ઓર્ગનિક ખાદ્ય ઉત્પાદનો ♀ પ્રતિભાએ 2020 માં ભૂમિશા ઓર્ગેનિક્સ પ્રોસેસિંગ યુનિટની સ્થાપના કરી, જે 10 સ્થાનિક મહિલાઓને આજીવિકાનો સ્થિર સ્ત્રોત પૂરો પાડે છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં, તેણીએ ભોપાલમાં પોતાનો સ્ટોર ખોલ્યો અને ત્રણ કેટેગરીમાં 70 થી વધુ પ્રકારના ઓર્ગેનિક ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ વેચે છે - ઓર્ગેનિક ઓથેન્ટિક, કેમિકલ ફ્રી અને નેચરલ પ્રોડક્ટ્સ. તેમાં કઠોળ, ચણા, મસાલા, શાક, કાળા ઘઉંનો લોટ અને વિવિધ પ્રકારના અથાણાંનો સમાવેશ થાય છે. તે આમળા કેન્ડી, અથાણાં અને મુરબ્બા ઉપરાંત ફ્લેક્સસીડ્સ અને ક્વિનોઆના ‘સુપર ગ્રેન્સ’ પણ વેચે છે. ♀ તેમના ખાદ્ય ઉત્પાદનો દિલ્હી, મુંબઈ, બેંગલુરુ અને દેહરાદૂન જેવા શહેરોમાં ઓર્ગેનિક ફૂડ સ્ટોર્સમાં મોકલવામાં આવે છે. ભોપાલમાં 150 થી વધુ પરિવારો તેમની કરિયાણાની ખરીદી માટે તેમના સ્ટોર પર આધાર રાખે છે. ♀ પ્રતિભા ઘણા શહેરોમાં આવા સ્ટોર્સ ખોલવા અને વધુ ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક ખેતી સાથે જોડાવા ઈચ્છે છે. ♀ આવી નારીને સટાસટ વંદન જે ખેડૂતો માટે અથાક પ્રયત્નો કરી રહ્યા છે. સંદર્ભ : ધ બેટર ઇન્ડિયા, આપેલ માહિતી ને લાઈક 👍કરી વધુ ને વધુ મિત્રો સાથે અવશ્ય શેર કરો.