જૈવિક ખાતર • એઝોટોબેકટર • એઝોસ્પીરીલમ • ફોસ્ફેટિક અનાજ મુખ્ય ધાન્યો: • ડાંગર • ઘઉં • મકાઈ ગૌણ અનાજ • જવ • જુવાર • બાજરી વગેરે વાપરવાની રીત: બીજ માવજત: એઝોટોબેકટર અથવા એઝોસ્પીરીલમ @ 200 ગ્રામ + ફોસ્ફેટિક 200 ગ્રામ પાવડરને 300 - 400 મિલી પાણીમાં ઉમેરી સારી રીતે ભેળવો. બનાવેલ દ્વાવણ સાથે 10 -12 કિગ્રા બીજને પટ આપવો તથા વાવણી પહેલા બીજની સુકવણી કરીને તરત જ વાપરવું. ધરૂની મૂળ માવજત : યોગ્ય પાણી ની માત્રામાં 1 કિલો એઝોટોબેકટર અને 1 કિલો ફોસ્ફેટિક ઉમેરો. બનાવેલ દ્વાવણમાં ધરૂના મૂળ ને 30 મિનિટ અથવા તેથી વધુ સમય માટે ડુબાડો અને તરત જ ફેરરોપણી કરવી. ડાંગર (ઓછી જમીન) હોય તો, ખેતરમાં ધરું માટે એક નાનકડી ક્યારી તૈયાર કરો અને તેમાં 3 -4 ઇંચ પાણી ભરો. તે પાણીમાં 2 કિલો એઝોસ્પીરીલમ + 2 કિલો ફોસ્ફેટિક ઉમેરી સારી રીતે ભેળવો. છોડના મૂળ ને દ્રાવણમાં 8 -12 કલાક ( આખી રાત) માટે ડુબાડી રોપણી કરવી જોઈએ. ફાયદા: • 25% રાસાયણિક ખાતરોની બચત થાય. • જમીનની ફળદ્રુપતામાં વધારો થાય. • ખૂબ જ ઓછા ખર્ચે છોડને પોષક તત્વો મળી રહે છે. • જમીનની ફળદ્રુપતા અને છોડની વૃદ્ધિ પર કોઈ હાનિકારક અસર થતી નથી. • બીજ અંકુરણ, ફૂલોની પરિપક્વતા વધારવામાં મદદ કરે. • જૈવિક પદાર્થના વિઘટનમાં મદદ કરે. • પ્રદૂષણ મુક્ત અને પર્યાવરણને અનુકૂળ. સાવચેતી: • જૈવિક ખાતરોને ઠંડી અને સૂકી જગ્યાએ સંગ્રહિત કરો. • ઉપયોગ કરતા પહેલા પેકેટને ખોલો અને તે સમયે તેનો પૂરો ઉપયોગ કરી લેવો. • જૈવિક ખાતરોના ઉપચારવાળા બીજને રાસાયણિક ખાતરો, જંતુનાશકો સાથે મિશ્રિત ન કરવું. • જો બીજ પર ફૂગનાશક દવાથી ઉપચાર કરવા માંગતા હોય તો, પહેલા બીજ ઉપચાર કરો ત્યારબાદ જૈવિક ખાતરની માત્રા બે ગણી આપો. • ખાતર સાથે બીજ માવજત છાંયામાં કરવું જોઈએ. સંદર્ભ : કેવીકે મોકોકચુંગ, નાગાલેન્ડ જો તમને આ માહિતી ઉપયોગી લાગી, તો ફોટો નીચે આપેલા પીળા અંગૂઠાના ચિહ્ન પર ક્લિક કરો અને નીચે આપેલા વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરીને તમારા ખેડૂત મિત્રો સાથે તેને શેયર કરો