AgroStar
બધા પાક
કૃષિ જ્ઞાન
કૃષિ ચર્ચા
એગ્રી દુકાન
ચાલો, જાણિયે ગુલાબી ઇયળ (છુપો દુશ્મન)ની કેટલીક કમાલની ખાસિયતો
ગુરુ જ્ઞાનએગ્રોસ્ટાર એગ્રોનોમી સેન્ટર ઓફ એક્સિલેન્સ
ચાલો, જાણિયે ગુલાબી ઇયળ (છુપો દુશ્મન)ની કેટલીક કમાલની ખાસિયતો
• આ ઇયળ દેશના કોઇ પણ ખૂણા ઉપર કપાસ હોય ત્યાં નુકસાન કરતી જોવા મળી છે, એક પણ કપાસનો વિસ્તાર બચી શક્યો નથી. • આ ઇયળ ૧૭૮ વર્ષ પહેલા એટલે કે સને ૧૮૪૨માં સૌ પ્રથમ ભારત દેશમાં નોંધવામાં આવી અને સમય જતા તે દુનિયાના કપાસ પકવતા અન્ય દેશોમાં પણ પહોંચી ગઇ. • આ ઇયળ અત્યારે આપણા દેશમાં કપાસ સિવાય કોઇ પણ ખેતી પાકને નુકસાન કરતી નથી. • ઇયળ કપાસની ગેરહાજરીમાં જંગલી ભીંડા, શેરિયા, હોલીહોક, કાંસકી જેવા કપાસ (માલવેશી) વર્ગની વનસ્પતિ ઉપર નભે છે. આવા છોડવા ખેતરની આજુબાજુ હોય તો નાશ કરવા. • ઇયળ કોસેટા અવસ્થામાં રહી સુષુપ્ત અવસ્થા પસાર કરે છે, ક્યારેક અઢી વર્ષ સુધી આ અવસ્થામાં રહી શકે છે અને કપાસ મળતા તેના ઉપર આક્રમણ કરે છે. • શિયાળામાં એટલે કે જાન્યુઆરી- ફેબ્રુઆરી દરમ્યાન ક્યારેક કમોશમી વરસાદ આવી જાય તો સુષુપ્ત અવસ્થા ઉપર વિપરીત અસર પડે છે. • સુષુપ્ત અવસ્થામાંથી નીકળતી પેઢી વખતે જો છોડ ઉપર ફૂલ-ભમરી ન હોય તો મરી જાય છે, જેને આત્મઘાતી પેઢી કહેવામાં આવે છે, લગભગ જૂલાઇના પાછલા દિવસો થી ઓગષ્ટની શરુઆતે. આથી જ વહેલી કપાસની વાવણી કરવાની સલાહ આ ઇયળને ધ્યાને રાખી આપવામાં આવતી નથી. • આ એક જ ઇયળ એવી છે કે જે શરુઆતમાં કપાસના ફૂલોની પાંખડીઓને ચોંટાડી ગુલાબ (રોઝેટ ફ્લાવર) જેવું બનાવી દે છે. આવા ફૂલોનો તોડીને નાશ કરવા. • ૧૦ થી ૧૫ દિવસના જીંડવાને આ ઇયળો વધુ પસંદ કરે છે. • કુલ્લે ૭૦થી વધુ તેના કુદરતી દુશ્મનો નોંધાયા છે, પણ એક ય સંતોષકારક પરિણામ આપતા નથી. • ફિરોમોન ટ્રેપ્સની સાથે સાથે પીબી-રોપ ટેકનીક પણ સફળ રહી છે, પણ હાલ તે માર્કેટમાં ઉપલબ્ધ નથી. • બીટી કપાસ (બીજી 2) શરુઆતમાં પ્રતિકારકશક્તિ ધરાવતો હતો, પણ સમય જતા તે પણ આ ઇયળથી ભોગ બન્યો. હાલ મોટાભાગની બીટી જાતોમાં ગુલાબી ઇયળનો ઉપદ્રવ જોવા મળે છે. • આ ઇયળના ફૂદાં પાનની નીચે આવેલ મધની ગ્રંથી (નેક્ટર ગ્લેન્ડ)માંથી રસ ચૂંસી એક-બે મહિના જીવી શકે છે. • આના ફૂદાં મોડી રાતથી સવારના ૩.૦૦ કલાક સુધી ઉડવામાં ખૂબ જ સક્રિય હોય છે, જેથી લાઇટ ટ્રેપ સવાર સુધી ચાલુ રાખવું. • શુ આપ જાણો છો કે એક માદા ફૂદી કેટલા ઇંડા મૂકી શકે છે? એક માદા ફૂદી ૪-૫ના જૂથમાં થઇને ૪૦૦ જેટલા ઇંડા મૂંકે છે. • આ ઇંડા એવી જગ્યાએ મૂંકાય છે કે આપ શોધો તો પણ આપને જડે નહિ!!!!!! • કોશેટા અવસ્થા જીંડવાની અંદર રહેલા બે બીને જોડી વચ્ચે બનાવે છે, છેને કમાલ!!!!! • ઈયળ જીંડવામાં દાખલ થયા પછી કાણૂં આપોઆપ પુરાઇ જાય છે, જેથી બહારથી જીંડવું સારુ લાગે પણ તેને ચીરો તો ઇયળ અને તેનું નુકસાન દેખાઇ આવે. • કેટલીક વાર નુકસાનવાળું જીંડવું સહેજ બેડોળ થઇ જાય છે. • ભલે આને ગુલાબી ઇયળ કહેવામાં આવે પણ તેની શરુઆતની અવસ્થા તો સફેદ રંગની હોય છે. પછી તે ગુલાબી રંગ ધારણ કરે છે. • છેલ્લે, અસરકાર નિયંત્રણ માટે ક્લોરાન્ટ્રાનીલીપ્રોલ ૯.૩% + લેમ્બડા સાયહેલોથ્રીન ૪.૬% ઝેડસી @ ૫ મિલિ અથવા પ્રોફેનોફોસ + સાયપરમેથ્રીન @ 20 મિલી પ્રતિ ૧૦ લી પાણી પ્રમાણે છંટકાવ કરો.
સંદર્ભ: એગ્રોસ્ટાર એગ્રોનોમી સેન્ટર ઓફ એક્સીલેન્સ. આપેલ પાક માહિતી ને લાઈક કરીને ને નીચે આપેલ વિકલ્પ પસંદ કરીને અન્ય ખેડૂત મિત્રો સાથે અવશ્ય શેર કરો.
62
12
અન્ય લેખો