➡ આ થ્રિપ્સ થાઇલેન્ડથી ઓસ્ટ્રેલિયા અને પછી ઇન્ડોનેશિયા થઈને ભારતમાં સને 2015 માં પ્રવેશી. ➡ સને 2021 માં આ કાળી થ્રિપ્સ મરચી ઉગાડતા મોટાભાગના રાજ્યોમાં જોવા મળી. ➡ ગુજરાતમાં પ્રથમવાર આ નવી કાળી થ્રિપ્સ [Thrips parvispinus (Karny)] ની પ્રથમ નોંધ આણંદ કૃષિ યુનિ.એ ફેબ્રુઆરી, 2022 માં કરી. ➡ મધ્ય ગુજરાતમાં મોટાભાગના વિસ્તારમાં આ નવી જીવાત “કાળી થ્રિપ્સ” એ પગપેસારો કર્યો છે. ➡ આ કાળી થ્રિપ્સ મરચી ઉપરાંત પપૈયા, રીંગણ, ગુલાબ, સરગવો, બટાકા, ફૂલ-છોડના વગેરેના પાકો ઉપર નભે છે. ચાલો જોઇએ, આ નવી થ્રિપ્સ આપણી જૂની થ્રિપ્સ કરતા કઈ રીતે જૂદી પડે છે? ➡ આ જીવાતથી મરચીના ઉત્પાદનમાં 23%જેટલો ઘટાડો થતો જોવા મળ્યો છે. જ્યારે દક્ષિણના રાજ્યોમાં આનો ઉપદ્રવ 40 થી 80%સુધી જોવા મળેલ છે. ➡ આ થ્રિપ્સ મરચીના ફૂલો પર હુમલો કરી નુકસાન પહોંચાડે છે. ➡ જો આપની મરચીના ફૂલોમાં અસંખ્ય કાળા રંગની થ્રિપ્સ જોવા મળે તો આ નવી થ્રિપ્સ હોઇ શકે, ખાત્રી કરવી. ફૂલને સફેદ કાગળ ઉપર ખંખેરવાથી આપને થ્રિપ્સ હશે તો જોવા મળશે. ➡ ફૂલો અને તેની પાંદડીઓ તેમજ પરાગરજ પર ભૂરા રંગના ધાબા પડે અને છેવટે ખરી પડે છે. ફળ બરછટ બની બેડોળ બની જાય છે. ➡ છોડની અગ્રકલિકાને નુકસાન થવાથી બહુવિધ શાખાઓ ઉદ્ભવે છે. ➡ આ પણ ક્યારેક પાન ઉપર નુકસાન કરી શકે છે અને સફેદ પટ્ટીઓ પડી પાન કોકડાય જાય છે. પરંતું પાન હોડી જેવા એકદમ થઇ જતા નથી જે આપણી જૂની થ્રિપ્સમાં જોવા મળે. ➡ મરચા બેસવામાં 2 થી 3 સપ્તાહનો વિલંબ થતો હોય છે. ➡ આ નવી કાળી થ્રિપ્સનું જીવનચક્ર નિયમિત અને આપણી જૂની અને જાણીતી થ્રિપ્સ જેવું જ છે. ➡ આ નવી જીવાત કોશેટા જમીનમાં બનાવતી હોવાથી શક્ય હોય ત્યાં સુધી કરબડી કાઢતા રહેવું. નિયંત્રણ : ➡ ધરુને થાયોમેથોક્ષામ 25 ડબલ્યુજી 10 ગ્રામ પ્રતિ 10 લી. પાણી પ્રમાણે બનાવેલ દ્રાવણમાં મૂળને બે કલાક સુધી ડૂબાડી રાખી ફેરરોપણી કરવી. ➡ મલ્ચીંગમાં મરચીનું વાવેતર કરવાથી આનો ઉપદ્રવ ઓછો રહે છે. ➡ ખેતરની ચારે બાજુ ઘાટી જૂવારની વાવણી (બોર્ડર ક્રોપ) કરવી. ➡ ઉપદ્રવની શરુઆત થતી જણાય ત્યારે કોઇ પણ લીમડા આધારિત મળતી તૈયાર દવાઓનો (10 મિલિ, એઝાડીરેક્ટીન 10000 પીપીએમ – 1% ઇસી દવા 10 લી. પાણી પ્રમાણે) છંટકાવ કરવો. ➡ ઓર્ગેનિક ખેતીમાં ખેડૂતો લેકાનીસીલીયમ લેકાની, ફૂગ આધારિત દવા 1.15 ડબલ્યુપી 40 ગ્રામ પ્રતિ 10 લી. પાણી પ્રમાણે છંટકાવ કરી શકે છે. ➡ ઉપદ્રવ વધતો જણાય તો સ્પીનેટોરામ 11.7 એસસી 10 મિલિ અથવા સાયન્ટ્રાનીલીપ્રોલ 10 ઓડી 3 મિલિ પ્રતિ 10 લી. પ્રમાણે છંટકાવ કરવો. ➡ દરેક છંટકાવ વખતે દવા અવશ્ય બદલવી અને આ નવી જીવાત ફૂલોમાં વધારે જોવા મળે છે તેથી છંટકાવ વ્યવસ્થિત થાય તેની કાળજી રાખવી. સંદર્ભ : એગ્રોસ્ટાર એગ્રોનોમી સેન્ટર ઓફ એક્સીલેન્સ. આપેલ માહિતી ને લાઈક 👍કરી, કોમેન્ટ કરી વધુ ને વધુ મિત્રો ને શેર કરો.