उपाय योजना – • जनावरांचे खुर कोरडे आणि स्वच्छ ठेवावे • गोठ्यातील मल-मूत्र वेळेच्या वेळी साफ करावे.गोठ्यात पाणी साठू देऊ नये.सांडपाण्याची निट व्यवस्था करावी. • गोठ्यामध्ये जाड भुश्याचे बेडिंग केले असता जनावरांचा शेन मुत्राशी संबध येत नाही.तसेच भुश्याच्या थरामुळे खुरांची साफसफाई अपोआप होते. • गोठ्याच्या स्वच्छतेबरोबरच खुरांचे आणि गोठ्याचे निर्जंतुकीकरण नियमित केल्यास खुरांचे आजार कमी होतात. • फूट बाथिंग करणे खुरांचे आजार टाळण्यास अत्यंत फायदेशीर ठरते • खुरांच्या आरोग्यामध्ये वेळच्या वेळी खुरे कापून घेणे हा महत्वाचा भाग आहे खुरांच्या झालेल्या कमी जास्त वाढीमुळे जनावरास सर्व पायावर संतुलन पेलणे कठीण जाते.त्यामुळे खुरांच्या आजारास जनावर लवकर बळी पडते. • एखादी गाई,जनावर लंगडत असल्यास पशुवैद्यकाच्या सल्ल्याने उपचार करावेत. संदर्भ –अग्रोवन डिसे १७