गुरु ज्ञानअॅग्रोस्टार अॅग्रोनॉमी सेंटर ऑफ एक्सीलेंस
कांदा ,लसुन काढणी साठवणीचे योग्य नियोजन हवे
रब्बी कांद्याची काढणी व साठवण
• कांदा काढणीच्या १० ते १५ दिवस आधी पाणी देणे बंद करावे
• पिकांची काढणी ५० टक्के माना पडल्यावर करावी
• पाने जास्त वाळू न देता कांदा उपटून काढावा कांदा काढल्यावर तो शेतामध्ये पातीसह सुकवून द्यावा प्रत्येक वाफ्यातील कांदा अशा रीतीने ठेवावा कि दुसरी ओळ पहिल्या ओळीचा कांदा झाकेल आणि पात उघडी राहील.
• तीन दिवसानंतर कांद्याची पूर्ण सुकलेली पात २ ते २.५ सेंमी लांब नाळ ठेवून कापावी त्यामुळे रोग जंतूचा कांद्यात सहजाहजी प्रवेश होत नाही.
• तळाशी व बाजूना हवा खेळती राहील अशा प्रकारच्या साठवण गृहामध्ये कांदे साठवावे .
कांदा बिजोत्पादनाची काढणी व साठवणूक
• बियांचे गोंडे काढणीला आल्यावर त्याचा रंग तपकिरी होतो बियांचे वरचे आवरण फाटून त्यात काळपट बी दिसू लागते गोंड्यात बी काळपट झाल्यावर गोंडे काढावीत.
• सर्व गोंडे एकदम तयार होत नाहीत ते जसजसे तयार होतील तसतसे काढून घ्यावेत साधारणपणे गोंड्याची काढणी ३ ते ४ वेळा करावी.
• गोंडे काढल्यानंतर ताडपत्रीत पसरून ५ ते ६ दिवस चांगल्या उन्हात सुकवून घ्यावीत.सुकलेल्या गोंड्याना काठीने हळूहळू कुठून वेगळे करावे त्यानंतर उफननी करून बी स्वच्छ करावे.उत्तम प्रतीचे बी एकत्र करून उन्हात सुकवून द्यावे साठवणीसाठी ६ टक्क्यापेक्षा जास्त आर्द्रता नसावी.
लसून पिकाची काढणी व साठवण
• जवळजवळ ५० टक्के पाने सुकल्यावर लसणाची काढणी करावी.
• लसणाची काढणी गड्ड्यासहित करायला हवी
• लसून गाद्द्यासह २ ते ३ दिवस शेतातच सुकवून द्यावा.त्यामुळे साठवण क्षमता वाढते
• लसून लहान कुदळीने किंवा खुरप्याने काढावा व त्याची प्रतवारी करावी
• काढलेल्या लसणाची पाने ओलि असताना २० ते २५ सारख्या आकाराची गड्ड्याची जुडी बांधून घ्यावी त्यानंतर अशा जुड्या झाडाखाली १५ दिवस सुकवाव्यात त्यानंतर त्या साठवणगृहात ठेवाव्यात.
डॉ शैलेंद्र गाडगे (कांदा व लसून संशोधन संचानालय राजगुरूनगर जि. पुणे) अग्रोस्टार अग्रोनॉमी सेंटर एक्सिलेंस ५ डिसे १७